Akoestiek is de wetenschap van geluid en de verspreiding er van in een ruimte. Voor de basiskennis van ruimteakoestiek hebben wij voor u de belangrijkste begrippen uiteengezet.

Ruimteakoestiek

Ruimteakoestiek houdt zich o.a. bezig met de verstaanbaarheid van spraak en muziek in een ruimte. Daarbij gaat het om de invloed van de bouwkundige omstandigheden van de ruimte op de daarin plaatsvindende geluidsgebeurtenissen. Gladde en harde oppervlaktes hebben hierop invloed, zoals bijvoorbeeld kale betonnen wanden en plafonds. Deze harde oppervlaktes zorgen ervoor dat de geluidsgolven die er tegenaan komen grotendeels in dezelfde vorm worden teruggekaatst. Zo ontstaat een galm / echo.

Heeft de ruimte zachte en ruwe oppervlaktes, zoals bijvoorbeeld vloertapijt of stoffen meubels in de ruimte, dan worden de geluidsgolven door het zachte materiaal deels geabsorbeerd. Het ruwe oppervlak zorgt ervoor dat de geluidsgolf ‘breekt’ en in andere vorm terug de ruimte ingaat.

Ook speelt mee hoe de wanden en plafond ten opzichte van elkaar gepositioneerd zijn. Als twee wanden exact parallel tegenover elkaar geplaatst zijn, zoals in nieuwbouw gangbaar is, kan daartussen een ‘staande golf’ ontstaan. Als je op zo’n plek in je handen klapt, hoor je als naklank een soort roffel welke in enkele seconden uitdooft.

Geluid

Geluid omvat over het algemeen ruis, de klank, de toon of de knal, zoals het door het menselijk gehoor waargenomen kan worden. Geluid is een trilling of een golf van een elastisch medium (bijvoorbeeld lucht). Hoe harder een ruis, een klank is, hoe sterker de luchtverplaatsing en hoe hoger de geluidsdruk.

Het volume en de geluidsdruk worden meestal vermeld als geluidsdruk- niveau in de eenheid decibel (dB) of in de (voor de gevoeligheid van het oor gecorrigeerde) eenheid dB(A). De decibelschaal is een logaritmische schaal. Een verdubbeling van waargenomen geluid resulteert in een niveauverhoging van 10 dB.

De frequentie is het aantal trillingen per seconde van een geluidsgolf. De eenheid hiervan is Hertz (Hz). Hoe hoger de waarde (Hz), hoe hoger de geluidsfrequentie. Het menselijk gehoor heeft een bereik van ca. 20 tot ongeveer 20.000 Hz.

De nagalm is de afname van de geluidsenergie in een gesloten ruimte na het onderbreken van het geluidssignaal. Onder de nagalmtijd verstaat men het tijdsinterval waarbinnen de geluidsdruk bij een plotselinge onderbreking van de geluidsbron in de ruimte daalt tot een duizendste deel van de beginwaarde van de geluidsdruk. Dit komt overeen met een afname van 60 dB.

Geluidsisolatie

De geluidsisolatie is een parameter voor de doorlaatbaarheid van een medium voor golven zoals geluidsgolven. Ontmoet een golf, die zich door medium A (bijv. lucht) beweegt, een ander medium B (bijv. een muur) dan wordt deze, afhankelijk van de materiaaleigenschappen van de belemmering, op het grensvlak voor een deel gereflecteerd of bij doorkruisen van het materiaal geheel of gedeeltelijk geabsorbeerd. De rest wordt door het medium doorgelaten en komt er aan de andere zijde uit. Hoe minder geluid wordt doorgelaten, hoe groter de geluidsisolatie.

Geluidsabsorptie

Geluidsabsorptie is het proces van vermindering van geluidsenergie wanneer een geluidsgolf in contact komt met een materiaal. «Absorberen» staat gelijk aan «opslokken» en «opzuigen». De absorptiewaarde a geeft aan welk deel van de kracht van een invallende golf (bijv. geluid) wordt geabsorbeerd (a = 0: minimale absorptie, a = 1: maximale absorptie).

Geluidsdiffusie

Geluidsdiffusie (geluidsverstrooiing) beschrijft in het algemeen de mate van verspreiding van het geluid in een ruimte bij de reflectie op een gestructureerd oppervlak.